STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

POLITYKA ORAZ PROCEDURY OCHRONY MAŁOLETNICH

§1. PRZEDMIOT REGULACJI

Dobro i bezpieczeństwo małoletnich są dla nas priorytetem wszelkich podejmowanych działań. Przedmioty system ochrony małoletnich przed ich krzywdzeniem określa procedury interwencji, działania profilaktyczne, edukacyjne, zasady zapobiegania krzywdzeniu dzieci, a w sytuacji, gdy do krzywdzenia doszło – określa zasady zmniejszenia rozmiaru jego skutków poprzez prawidłową i efektywną pomoc dziecku.

§2.PODSTAWA PRAWNA DOKUMENTU
1)      Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.)

2)      Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)

3)      Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 z późn. zm.)

4)      Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606).

5)      Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 560)

6)      Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz.424 z późn. zm.).

7)      Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 17 z późn. zm.).

8)      Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 37 z późn. zm.).

9)      Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061

10) Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.)

§3. PODSTAWOWE DEFINICJE

1.      Personel – osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465)., a także osoby współpracujące na podstawie innych umów cywilnoprawnych, uregulowanych przy pomocy Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.).

2.      Personel obcujący z dziećmi – każda osoba, która w ramach wykonywania swoich obowiązków służbowych obcuje z dziećmi,

3.      Dziecko/małoletni – każda osoba do ukończenia 18. roku życia,

4.      Krzywdzenie dziecka – popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbanie,

5.      Opiekun dziecka – osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny, a także rodzic zastępczy,

6.      Instytucja – każda instytucja świadcząca usługi dzieciom lub działająca na rzecz dzieci.

7.      Koordynator – osoba wyznaczona do koordynowania całości działań związanych z ochroną małoletnich,

8.      Zastępca Koordynatora – osoba wyznaczona do zastępowania Koordynatora w czasie jego nieobecności.

9.      Dane osobowe dziecka – wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.

§4. OBSZARY STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM
1.      Standardy Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem obejmują cztery obszary:

1)   Politykę Ochrony Małoletnich, która określa:

a)      zasady bezpiecznej rekrutacji Personelu,

b)      zasady bezpiecznych relacji Personel – dziecko,

c)       zasady reagowania na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza krzywdzenia,

d)      zasady ochrony wizerunku dziecka i danych osobowych dzieci,

e)      zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych.

2)   Personel – obszar, który określa:
a)         zasady rekrutacji Personelu obcującego z dziećmi, w tym obowiązek uzyskiwania danych z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym o każdym członku personelu pracującego z dziećmi oraz informacji z Krajowego Rejestru Karnego,
b)        zasady bezpiecznych relacji Personelu z małoletnimi, wskazujące, jakie zachowania są niedozwolone, a jakie pożądane w kontakcie z dzieckiem,
c)         zasady zapewniania Personelowi podstawowej wiedzy na temat ochrony małoletnich przed krzywdzeniem oraz udzielania pomocy dzieciom w sytuacjach zagrożenia, w zakresie: rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci, procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia, odpowiedzialności prawnej osób zobowiązanych do podejmowania interwencji,
d)        zasady przygotowania Personelu obcującego z dziećmi i ich rodzicami/opiekunami do edukowania: dzieci na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem, rodziców/opiekunów dzieci na temat wychowania dzieci bez przemocy oraz chronienia ich przed przemocą i wykorzystywaniem,
e)         zasady dysponowania materiałami edukacyjnymi dla dzieci i dla rodziców oraz aktywnego ich wykorzystania.
3)   Procedury – obszar określający działania, jakie należy podjąć w sytuacji krzywdzenia dziecka lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony Personelu, członków rodziny, rówieśników i osób obcych:
a)         zasady dysponowania danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują się interwencją i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci (policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, ośrodek pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia), oraz zapewnienia do nich dostępu wszystkim członkom Personelu,
b)        zasady eksponowania informacji dla dzieci na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji, w tym numerów bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży,
4)   monitoring – obszar, który określa: zasady weryfikacji przyjętych Standardów Ochrony Małoletnich – przynajmniej raz w roku, ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.

§5.CZYNNIKI RYZYKA I SYMPTOMY KRZYWDZENIA DZIECI ZASADY ROZPOZNAWANIA I REAGOWANIA
1.    Rekrutacja Personelu obcującego z dziećmi odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji. Zasady Rekrutacji stanowią Załącznik nr 1 do przedmiotowego dokumentu.

2.    Personel zna i stosuje zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko i dziecko – dziecko. Zasady stanowią Załącznik nr 3 do przedmiotowego dokumentu.

3.    Personel posiada wiedzę na temat czynników ryzyka i symptomów krzywdzenia dzieci i zwraca na nie uwagę w ramach wykonywanych obowiązków.

4.    Personel monitoruje sytuację i dobrostan dziecka.

5.    W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka Personel podejmuje rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.

§6. ZASADY REAGOWANIA NA PRZYPADKI PODEJRZENIA, ŻE MAŁOLETNI DOŚWIADCZA KRZYWDZENIA
1.    W przypadku powzięcia przez Personel, w szczególności Personelu obcującego z dziećmi podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, członek Personelu ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji do Koordynatora.

2.    Po uzyskaniu informacji, Koordynator wzywa Personel/specjalistów/opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa i informuje ich o podejrzeniu.

3.    Wyznaczona przez Koordynatora osoba sporządza opis sytuacji oraz sytuacji rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, Personelem/specjalistami/opiekunami i rodzicami oraz opracowuje plan pomocy małoletniemu.

4.    Plan pomocy małoletniemu powinien zawierać wskazania dotyczące podjęcia działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji,

5.    W skomplikowanych przypadkach (dotyczących w szczególności wykorzystywania seksualnego lub znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) powołuje się zespół interwencyjny, w skład którego mogą wejść: Koordynator, opiekun dziecka, Personel mający wiedzę na temat skutków krzywdzenia dziecka lub o krzywdzonym dziecku.

6.    Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy małoletniemu, na podstawie opisu zdarzenia oraz innych, uzyskanych przez członków zespołu, informacji.

7.    W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłoszą rodzice/opiekunowie prawni dziecka, obowiązkiem jest powołanie zespołu interwencyjnego.

8.    Zespół, o którym mowa w punkcie 5 powyżej, wzywa rodziców/opiekunów prawnych dziecka na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może zaproponować zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji. Ze spotkania sporządza się protokół.

9.    Sporządzony przez zespół interwencyjny plan pomocy małoletniemu wraz z zaleceniem współpracy przy jego realizacji przedstawiany jest rodzicom/opiekunom prawnym.

10.    Koordynator informuje rodziców/opiekunów prawnych o obowiązku zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletniego do odpowiedniej instytucji (prokuratura, policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej bądź przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura „Niebieskiej Karty” – w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i skorelowanej z nim interwencji) Koordynator składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.

11.    Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie 10 powyżej.

12.    W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice/opiekunowie małoletniego, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone – Koordynator informuje o tym fakcie rodziców/opiekunów dziecka na piśmie.

13.    Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 4 do przedmiotowego dokumentu. Kartę tę załącza się do dokumentacji dziecka (o ile taka jest prowadzona).

14.    Wszyscy członkowie Personelu i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązani do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

§7. ZASADY OCHRONY WIZERUNKU DZIECKA I DANYCH OSOBOWYCH MAŁOLETNICH
1.      Uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewniamy ochronę wizerunku dziecka, a także najwyższe standardy ochrony danych osobowych małoletnich zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

2.      Wytyczne dotyczące zasad ochrony wizerunku dziecka i danych osobowych dzieci stanowią Załącznik nr 5 do przedmiotowego dokumentu.

3.      Personelowi nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.

4.      W celu uzyskania zgody, o której mowa w punkcie 3 powyżej, Personel może skontaktować się z opiekunem dziecka, by uzyskać zgodę na nieodpłatne wykorzystanie zarejestrowanego wizerunku dziecka i określić, w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. że umieszczony zostanie na platformie YouTube, X, Meta w celach promocyjnych lub na stronie internetowej) lub ustalić procedurę uzyskania zgody. Udzielona zgoda obejmuje wszelkie formy publikacji, w szczególności plakaty reklamowe, ulotki, drukowane materiały promocyjne, reklamę w gazetach i czasopismach oraz w Internecie. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.

5.      Upublicznienie przez  Personel wizerunku  dziecka  utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.

§8. ZASADY BEZPIECZNEGO KORZYSTANIA Z INTERNETU I MEDIÓW ELEKTRONICZNYCH
1.      Na terenie obiektu dzieci nie mają dostępu do Internetu. Sieć internetowa zabezpieczona jest odpowiednimi hasłami dostępu.

2.      Na terenie obiektu dzieci nie mają dostępu do komputerów i nie pracują na nich.

§9.MONITORING STOSOWANIA STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM
1.      Wyznacza się koordynatora odpowiedzialnego za realizację i propagowanie Standardów Ochrony Małoletnich oraz jego zastępcę na wypadek nieobecności.

2.      Osoby, o których mowa w punkcie 1 powyżej, są odpowiedzialne za monitorowanie realizacji Standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia Standardów, prowadzenie rejestru zgłoszeń oraz za proponowanie zmian w Standardach.

3.      Osoby odpowiedzialne za realizację i propagowanie Standardów ochrony małoletnich przeprowadzają wśród Personelu, raz na 2 lata, ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. Wzór ankiety stanowi Załącznik nr 6 do przedmiotowego dokumentu. W ankiecie Personel może proponować zmiany oraz wskazywać naruszenia Standardów.

4.      Na podstawie przeprowadzonej ankiety Koordynator sporządza raport z monitoringu. Na podstawie raportu możliwe jest wprowadzenie do Standardów niezbędnych zmian.

§ 10. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Załączniki stanowią integralną część przedmiotowego dokumentu.

Załącznik nr 1 – Zasady bezpiecznej rekrutacji Personelu obcującego z małoletnimi,

Załącznik nr 2 – Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad ochrony nieletnich przed krzywdzeniem,

Załącznik nr 3 – Zasady bezpiecznych relacji Personel – dziecko oraz dziecko – dziecko,

Załącznik nr 4 – Wzór karty interwencji,

Załącznik nr 5 – Zasady ochrony wizerunku małoletniego i danych osobowych dzieci,

Załącznik nr 6 – Wzór – ankieta monitorująca poziom realizacji Standardów Ochrony Małoletnich,

Załącznik nr 7 – Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez osoby trzecie,

Załącznik nr 8 – Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez osobę nieletnią (przemoc rówieśnicza)

Załącznik nr 9 – Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez rodzica lub opiekuna

Załącznik nr 1 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich

Zasady bezpiecznej rekrutacji Personelu obcującego z małoletnimi
1.      Przed nawiązaniem stosunku z Personelem obcującym z małoletnimi pobiera się dane osobowe, kwalifikacje kandydata/kandydatki, w tym stosunek do wartości takich jak ochrona praw dzieci i szacunek do ich godności.

2.      Należy zadbać o to, by osoby obcujące z dziećmi posiadały odpowiednie kwalifikacje oraz były dla nich bezpieczne.

3.      W związku z powyższym w trakcie procesu rekrutacji można żądać danych (w tym dokumentów) dotyczących:

1)      wykształcenia,

2)      kwalifikacji zawodowych,

3)      przebiegu dotychczasowego zatrudnienia kandydata/kandydatki.

4.      W każdym przypadku osoba rekrutowana obowiązana jest do udostępnienia danych umożliwiających jej identyfikację tj.:

1)      imię (imiona) i nazwisko,

2)      datę urodzenia,

3)      dane kontaktowe.

5.      W trakcie procesu rekrutacji możliwe jest wnioskowanie o przedstawienie referencji z poprzednich miejsc zatrudnienia lub o podanie kontaktu do osoby, która takie referencje może wystawić. Podstawą dostarczenia referencji lub kontaktu do byłych pracodawców jest zgoda kandydata/kandydatki.

6.      W procesie rekrutacji  uzyskuje się dane osobowe, także celem ich sprawdzenia w  Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – Rejestr z dostępem ograniczonym.

7.      Aby sprawdzić osobę w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – Rejestr z dostępem ograniczonym, pobiera się następujące dane:

1)      imię i nazwisko,

2)      data urodzenia,

3)      PESEL,

4)      nazwisko rodowe,

5)      imię ojca,

6)      imię matki.

8.      Wydruk z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – Rejestr z dostępem ograniczonym przechowuje się w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza lub osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną.

9.      W trakcie procesu rekrutacji uzyskuje się od kandydata/kandydatki informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.

10.  Jeżeli osoba posiada obywatelstwo inne niż polskie, wówczas powinna przedłożyć również informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla ww. celów.

11.  Od kandydata/kandydatki – osoby posiadającej obywatelstwo inne niż polskie pobiera się również oświadczenie o państwie lub państwach zamieszkiwania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczypospolita Polska i państwo obywatelstwa, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej.

12.  Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności, nie przewiduje wydawania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas kandydat/kandydatka zobowiązani są złożyć pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie byli prawomocnie skazani w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, oraz nie wydano wobec nich innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuścili się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania  wszelkich  lub  określonych  zawodów  albo  działalności związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnichlub z opieką nad nimi. Pod oświadczeniami składanymi pod rygorem odpowiedzialności karnej składa się oświadczenie o następującej treści: „Jestem świadomy/-a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego  oświadczenia.  Oświadczenie  to  zastępuje  pouczenie  organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Załącznik nr 2 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich

Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad ochrony nieletnich przed krzywdzeniem
_________________________________

(miejscowość i data)

Działając imieniem własnym, ja ______________________, posiadający/a numer PESEL ____________ oświadczam, że nie byłem/am skazany/a za przestępstwo przeciwko   wolności   seksualnej   i   obyczajności   lub   przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego i nie toczy się przeciwko mnie żadne postępowanie karne ani dyscyplinarne w tym zakresie.

Ponadto oświadczam, że zapoznałem/am się z zasadami ochrony dzieci obowiązującymi w _______________________________ i zobowiązuję się do ich przestrzegania.

______________________________________

(podpis)

Załącznik nr 3 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich

Zasady bezpiecznych relacji Personel – dziecko oraz dziecko – dziecko
Zasady bezpiecznych relacji Personelu z dziećmi obowiązują wszystkich członków Personelu, w szczególności Personel obcujący z dziećmi.

I.          Relacje Personelu z dziećmi
Każdy członek Personelu jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnej relacji z dziećmi i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci. Każdy członek Personelu zobowiązany jest działać w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji swojego zachowania.

II.        Komunikacja z dziećmi
1.      W komunikacji z dziećmi członek Personelu zobowiązany jest:

1)      zachować cierpliwość i szacunek,

2)      słuchać uważnie dziecka i udzielać mu odpowiedzi adekwatnych do jego wieku i danej sytuacji,

3)      informować dziecko o podejmowanych decyzjach jego dotyczących, biorąc pod uwagę oczekiwania dziecka,

4)      szanować prawo dziecka do prywatności; jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić dziecko, należy wyjaśnić mu to najszybciej jak to możliwe; jeśli pojawi się konieczność porozmawiania z dzieckiem na osobności, należy zostawić uchylone drzwi do pomieszczenia i zadbać, aby być w zasięgu wzroku innych,

5)      zapewniać dzieci, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć Personelowi lub wskazanej osobie (w zależności od procedur interwencji, jakie przyjęto w jednostce oświatowej) i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy.

III.      Działania realizowane z dziećmi
1.      Personel Obcujący z dziećmi zobowiązany jest:

1)      doceniać i szanować wkład dzieci w podejmowane działania, aktywnie je angażować i traktować równo bez względu na ich płeć, orientację seksualną, sprawność/ niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd,

2)      unikać faworyzowania dzieci,

2.      Personelowi zabrania się:

1)      nawiązywania z dzieckiem jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, składania mu propozycji o nieodpowiednim charakterze; obejmuje to także seksualne komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie nieletnim treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę,

2)      utrwalania wizerunku nieletniego (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych; dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków dzieci,

3)      proponowania nieletniemu alkoholu, wyrobów tytoniowych, nielegalnych substancji, jak również używania ich w obecności małoletnich,

4)      przyjmowania pieniędzy, prezentów od nieletnich, od rodziców/opiekunów dziecka,

5)      wchodzenia w relacje jakiejkolwiek zależności wobec dziecka lub rodziców/opiekunów dziecka, zachowywania się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności i prowadzący do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych.

3.      Wszystkie ryzykowne sytuacje, które obejmują zauroczenie dzieckiem przez członka Personelu lub członkiem Personelu przez dziecko, muszą być Koordynatorowi. Jeśli członek Personelu jest ich świadkiem, zobowiązany jest reagować stanowczo, z zachowaniem godności osób zainteresowanych.

IV.     Kontakt fizyczny z dziećmi
1.         Jakiekolwiek przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby dziecka w danym momencie, uwzględnia wiek dziecka, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego dziecka może być nieodpowiednie wobec innego.

2.        Personel zobowiązany jest:

1)      kierować się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję dziecka, pytając je o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowując świadomość, że nawet przy jego dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez dziecko lub osoby trzecie,

2)      być zawsze przygotowanym na wyjaśnienie swoich działań,

3)      zachować szczególną  ostrożność  wobec  dziecka,  które  doświadczyło  nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania; takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że dziecko będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi; w takich sytuacjach Personel powinien reagować z wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc dziecku zrozumieć znaczenie osobistych granic.

3.      Personelowi zabrania się:

1)      bicia, szturchania, popychania oraz naruszania integralności fizycznej dziecka w jakikolwiek inny sposób,

2)      dotykania dziecka w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny,

3)      angażowania się w takie aktywności jak łaskotanie, udawane walki z dziećmi czy brutalne zabawy fizyczne, chyba że wchodzą w skład zaplanowanej zorganizowanej aktywności dla dzieci, np. nauka sztuk walki.

4.      Kontakt fizyczny z dzieckiem musi być jawny, nieukrywany, nie może wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy. Jeśli Personel będzie świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub dzieci, zobowiązany jest zawsze poinformować o tym osobę odpowiedzialną (np. opiekuna) i/lub postępować zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji.

V.       Kontakty Personelu z dzieckiem poza godzinami funkcjonowania obiektu:
1.      Kontakt członków Personelu z dzieckiem powinien odbywać się wyłącznie w godzinach wykonywania obowiązków służbowych i dotyczyć celów edukacyjnych lub wychowawczych lub związanych z działalnością obiektu.

2.      Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z dziećmi i ich rodzicami lub opiekunami poza godzinami wykonywania przypisanych obowiązków są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy).

3.      Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli dzieci i rodzice/opiekunowie dzieci są osobami bliskimi wobec członka Personelu) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych dzieci, ich rodziców oraz opiekunów.

VI.     Bezpieczeństwo on-line:
Personel musi być świadomy cyfrowych zagrożeń i ryzyka wynikającego z rejestrowania swojej prywatnej aktywności w sieci przez aplikacje i algorytmy, a także własnych działań w Internecie. Dotyczy to polubieni określonych stron, korzystania z aplikacji randkowych, obserwowania określonych osób/stron w mediach społecznościowych i ustawień prywatności kont, z których korzysta.

Załącznik nr 4 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich

Wzór karty interwencji
Imię i nazwisko dziecka: ________________________________________

Przyczyna interwencji (forma krzywdzenia): _______________________

Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia:_________________

1.      Opis podjętych działań:
Data:
Działanie:
2.      Spotkania z opiekunami dziecka:
Data:
Opis spotkania:
Forma podjętej interwencji (zakreślić właściwe):
□ zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa,
□ wniosek o wgląd w sytuację dziecka/rodziny,
□ inny rodzaj interwencji (jaki?) ______________

Dane dotyczące interwencji (nazwa organu, do którego zgłoszono interwencję) i data interwencji
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Wyniki interwencji – działania organów wymiaru sprawiedliwości (jeśli takie informacje uzyskano) lub działania rodziców:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Załącznik nr 5 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich

Zasady ochrony wizerunku małoletniego i danych osobowych dzieci
1.      Zasady powstały w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. We wszystkich działaniach kierujemy się odpowiedzialnością i rozwagą wobec utrwalania, przetwarzania, używania i publikowania wizerunków dzieci.

2.      Dzielenie się zdjęciami i filmami z aktywności w obiekcie służy celebrowaniu sukcesów dzieci, dokumentowaniu działań i zawsze ma na uwadze bezpieczeństwo dzieci.

3.      Rodzice/opiekunowie dzieci decydują, czy wizerunek ich dzieci zostanie zarejestrowany i w jaki sposób zostanie użyty.

4.      Zgoda rodziców/opiekunów na wykorzystanie wizerunku ich dziecka jest tylko wiążąca wyłącznie w przypadku gdy, dzieci i rodzice/opiekunowie zostali poinformowani o sposobie wykorzystania zdjęć/nagrań.

5.      Dbamy o bezpieczeństwo wizerunku dzieci poprzez:

1)   prośbę o pisemną zgodę rodziców/opiekunów przed zrobieniem i publikacją zdjęcia/nagrania,

2)   brak podpisywania zdjęć/nagrań informacjami identyfikującymi dziecko z imienia i nazwiska,

3)   brak ujawniania jakichkolwiek informacji wrażliwych o dziecku, dotyczących m.in. stanu zdrowia, sytuacji materialnej, sytuacji prawnej i powiązanych z wizerunkiem dziecka.

6.      Zmniejszamy ryzyko kopiowania i niestosownego wykorzystania zdjęć/nagrań dzieci poprzez przyjęcie następujących zasad:

1)   wszystkie dzieci znajdujące się na zdjęciu/nagraniu muszą być ubrane, a sytuacja zdjęcia/nagrania nie jest dla dziecka poniżająca, ośmieszająca ani nie ukazuje go w negatywnym kontekście,

2)   zdjęcia/nagrania dzieci koncentrują się na czynnościach wykonywanych przez dzieci i w miarę możliwości przedstawiają dzieci w grupie, a nie pojedyncze osoby,

3)   wszystkie podejrzenia i problemy dotyczące niewłaściwego rozpowszechniania wizerunków dzieci są rejestrowane i zgłaszane Koordynatorowi podobnie jak inne niepokojące sygnały dotyczące zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.

7.      W sytuacjach, w których rejestrujemy wizerunki dzieci do własnego użytku, wskazuje się, że:

1)   dzieci i rodzice/opiekunowie winni być poinformowani o fakcie, że dane wydarzenie będzie rejestrowane,

2)   zgoda rodziców/opiekunów na rejestrację wydarzenia zostaje przyjęta na piśmie,

3)   w przypadku rejestracji wydarzenia zleconej osobie zewnętrznej:

a)    osoba ta zobowiązuje się do przestrzegania niniejszych wytycznych,

b)   osoba ta zobowiązuje się do noszenia identyfikatora w czasie trwania wydarzenia,

c)    niedopuszczalna jest sytuacja, w której osoba zewnętrzna przebywa z dziećmi bez nadzoru Personelu,

d)   informujemy rodziców/opiekunów oraz dzieci, że osoba zewnętrzna będzie obecna podczas wydarzenia.

8.      Jeśli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna, zgoda rodziców/opiekunów dziecka nie jest wymagana.

9.      W sytuacjach, w których rodzice/opiekunowie lub widzowie wydarzeń i uroczystości rejestrują wizerunki dzieci do prywatnego użytku, wskazuje się, że:

1)   wykorzystanie, przetwarzanie i publikowanie zdjęć/nagrań zawierających wizerunki dzieci i osób dorosłych wymaga udzielenia zgody przez te osoby, w przypadku dzieci – przez ich rodziców/opiekunów,

2)   zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki dzieci nie powinny być udostępniane w mediach społecznościowych ani na serwisach otwartych, chyba że rodzice lub opiekunowie dzieci wyrażą na to zgodę.

10.  Przedstawiciele mediów lub dowolna inna osoba, która chce zarejestrować organizowane wydarzenie i opublikować zebrany materiał obowiązana jest do uzyskania uprzedniej zgody.

11.  Przedstawiciele mediów lub dowolna inna osoba, która chcą zarejestrować organizowane wydarzenie i opublikować zebrany materiał, zobowiązana jest udostępnić:

1)        informacje o imieniu, nazwisku i adresie osoby lub redakcji występującej o zgodę,

2)        uzasadnienie potrzeby rejestrowania wydarzenia oraz informacje, w jaki sposób i w jakim kontekście zostanie wykorzystany zebrany materiał,

3)        podpisaną deklarację o zgodności podanych informacji ze stanem faktycznym.

12.  Personelowi nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów i osobom nieupoważnionym utrwalania wizerunku dziecka na terenie instytucji bez pisemnej zgody rodzica/opiekuna dziecka oraz bez zgody Koordynatora.

13.  Personel nie kontaktuje przedstawicieli mediów z dziećmi, nie przekazuje mediom kontaktu do rodziców/opiekunów dzieci i nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego rodzica/opiekuna.

14.  W celu realizacji materiału medialnego, Koordynator może podjąć decyzję o udostępnieniu wybranych pomieszczeń w placówce dla potrzeb nagrania. Podejmując taką decyzję, poleca przygotowanie pomieszczenia w taki sposób, aby uniemożliwić rejestrowanie przebywających na terenie dzieci.

15.  Przechowujemy materiały zawierające wizerunek dzieci w sposób zgodny z prawem i bezpieczny dla dzieci:

1)   nośniki analogowe zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane w miejscu z dostępem ograniczonym do osób uprawnionych przez Personel,

2)   nośniki będą przechowywane przez okres wymagany przepisami prawa o archiwizacji.

Załącznik nr 6 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich
Wzór – ankieta monitorująca poziom realizacji Standardów Ochrony Małoletnich

Czy znasz standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem?

Czy znasz treść dokumentu Standardy Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich?

Czy potrafisz rozpoznawać symptomy krzywdzenia dzieci?

Czy wiesz, jak reagować na symptomy krzywdzenia dzieci?

Czy zdarzyło Ci się zaobserwować naruszenie zasad zawartych w Standardach Ochrony Małoletnich przez personel?

Jeśli tak – jakie zasady zostały naruszone?

Czy podjąłeś/-aś jakieś działania? Jeśli tak, to jakie?

Jeśli nie – dlaczego?

Czy masz jakieś uwagi/poprawki/sugestie dotyczące Standardów Ochrony Małoletnich?

Załącznik nr 7 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich

Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez osoby trzecie
W przypadku podejrzenia, że dziecko:

1.    Doświadcza przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie (przemoc z uszczerbkiem na zdrowiu oznacza spowodowanie choroby lub uszkodzenia ciała, np. złamanie, zasinienie, wybicie zęba, zranienie, a także m.in. pozbawienie wzroku, słuchu, mowy, wywołanie innego ciężkiego kalectwa, trwałej choroby psychicznej, zniekształcenia ciała itp.):

1)   należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka i odseparować je od osoby podejrzanej o krzywdzenie,

2)   zawiadomić policję za pomocą numeru alarmowego 112 (w rozmowie z konsultantem należy podać dane osobowe osoby zgłaszającej, dane dziecka, dane osoby podejrzewanej o krzywdzenie oraz wszelkie okoliczności istotne w sprawie).

2.    Doświadcza jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. klapsy, popychanie, szuranie lub przemocy psychicznej np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszenie)

1)   należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka i odseparować je od osoby podejrzanej o krzywdzenie,

2)   należy powiadomić odpowiednie instytucje/podjąć interwencję stosowną do okoliczności sprawy.

3.        Jest pokrzywdzone innymi typami przestępstw:

1)   należy zadbać  o bezpieczeństwo dziecka i odseparować je od osoby podejrzanej o krzywdzenie,

2)   należy poinformować na piśmie policję lub prokuraturę składając zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. W treści zawiadomienia należy podać dane osobowe osoby zawiadamiającej, dane dziecka i dane osoby podejrzewanej o krzywdzenie oraz wszelkie znane okoliczności sprawy.

4.    Doświadcza niepokojących zachowań tj. krzyk, niestosowne komentarze:

1)   należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka i odseparować je od osoby podejrzanej o krzywdzenie,

2)   należy powiadomić odpowiednie instytucje/podjąć interwencję stosowną do okoliczności sprawy.

Załącznik nr 8 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich

Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez osobę nieletnią (przemoc rówieśnicza)
W przypadku podejrzenia, że dziecko:

1.      Doświadcza ze strony innego dziecka przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu (oznacza to spowodowanie choroby lub uszkodzenia ciała, np. złamanie, zasinienie, wybicie zęba, zranienie, a także m.in. pozbawienie wzroku, słuchu, mowy, wywołanie innego ciężkiego kalectwa, trwałej choroby psychicznej, zniekształcenia ciała itp.), wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie:

1)      należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka i odseparować je od osoby podejrzanej o krzywdzenie,

2)      należy przeprowadzić rozmowę z rodzicami/ opiekunami dzieci zaangażowanych w zdarzenie. Równolegle należy powiadomić sąd rodzinny lub policję

2.      Doświadcza ze strony innego dziecka jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. popychanie, szturchanie), przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszanie) lub innych niepokojących zachowań (tj. krzyk, niestosowne komentarze):

1)      należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka i odseparować je od osoby podejrzanej o krzywdzenie,

2)      należy przeprowadzić rozmowę osobno z rodzicami dziecka oraz opracować działania naprawcze,

3)      w przypadku powtarzającej się przemocy należy powiadomić sąd rodzinny wysyłając wniosek o wgląd w sytuację rodziny.

Załącznik nr 9 do Standardów Ochrony Małoletnich, Polityki oraz Procedury Ochrony Małoletnich

Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez rodzica lub opiekuna
W przypadku podejrzenia, że dziecko:

1.      Doświadcza przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu (Oznacza to spowodowanie choroby lub uszkodzenia ciała, np. złamanie, zasinienie, wybicie zęba, zranienie, a także m.in. pozbawienie wzroku, słuchu, mowy, wywołanie innego ciężkiego kalectwa, trwałej choroby psychicznej, zniekształcenia ciała itp.), wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie

1)      należy zadbać bezpieczeństwo dziecka i odseparować je od rodzica/opiekuna podejrzanego o krzywdzenie,

2)      należy zawiadomić policję za pośrednictwem numeru alarmowego 112 (w rozmowie z konsultantem należy podać dane osoby zgłaszającej, dane dziecka, dane osoby podejrzewanej o krzywdzenie oraz wszelkie okoliczności w sprawie).

2.      Doświadcza zaniedbania lub rodzic/opiekun dziecka jest niewydolny wychowawczo (np. dziecko chodzi w nieadekwatnych do pogody ubraniach, opuszcza miejsce zamieszkania bez nadzoru osoby dorosłej):

1)   należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka,

2)   należy porozmawiać z rodzicem/opiekunem,

3)   należy powiadomić o możliwości wsparcia psychologicznego i/lub materialnego,

4)   w przypadku braku współpracy rodzica/opiekuna należy powiadomić właściwy ośrodek pomocy społecznej

3.      Jest pokrzywdzone innymi typami przestępstw:

1)   należy zadbać  o bezpieczeństwo dziecka i odseparować je od osoby podejrzanej o krzywdzenie,

2)   należy poinformować na piśmie policję lub prokuraturę składając zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. W treści zawiadomienia należy podać dane osobowe osoby zawiadamiającej, dane dziecka i dane osoby podejrzewanej o krzywdzenie oraz wszelkie znane okoliczności sprawy.

4.      Doświadcza jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. klapsy, popychanie, szturchanie), przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszanie) lub innych niepokojących zachowań (tj. krzyk, niestosowne komentarze):

1)   należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka,

2)   należy przeprowadzić rozmowę z rodzicem/opiekunem podejrzanym o krzywdzenie,

3)   należy powiadomi o możliwości wsparcia psychologicznego,

4)   w przypadku braku współpracy rodzica/opiekuna lub powtarzającej się przemocy należy powiadomić właściwy ośrodek pomocy społecznej. Równolegle należy złożyć do sądu rodzinnego wniosek o wgląd w sytuację rodziny.